Roland Deketelaere
Kunstenaars met een verstandelijke beperking worden in het kunstjargon als outsiders benoemd, pejoratief bedoeld als: aan de marge van de cultuur. Maar wanneer we de werken van deze kunstenaars van dichtbij benaderen, is het vaak wij, de toeschouwer, die onbegrijpend in de kou blijft staan. Zo schrijft Roland Deketelaere in tekens die voor ons onleesbaar zijn en ook voor ingewijden niet te ontcijferen zijn. Voor Roland zelf is dit schrijven echter een equivalent van zijn drang tot spreken, of liever: het niet kunnen zwijgen, zich constant hoorbaar willen maken, alsof hij zo zijn plaats in de wereld wil verzekeren. Elk geluidsarme tel van de dag moet weggespoeld worden met een waterval aan woorden en associaties. Tenzij hij zich verdiept in zijn tekens, dan verdwijnt ineens het gedreun. Zijn schriftuur vertoont veel variatie en getuigt op een subtiele manier wat de gemoedstoestand van Roland was wanneer hij zijn tekens zette.
Tomas Bachot & Roland Deketelaere
Stylo’s, Golven en de E19
​
Tijdens een bezoek aan Watou 2021 raakt Bachot gefascineerd door het werk van Deketelaere. Die stelt op dat moment tentoon in de groepsexpo The Basement van Studio Artîlerie, het kunstatelier van De Lovie. Het meditatieve ritme van Deketelaeres schrift in zijn agenda’s en op zijn vellen behangpapier, intrigeert Bachot mateloos. Met schijnbaar eindeloze variaties op hetzelfde thema biedt Deketelaere de kijker een blik op zijn gemoedstoestand, zonder een beroep te doen op de algemeen gekende tekens. Hoe zijn werk geïnterpreteerd dient te worden, staat eenieder dan ook volledig vrij.
In de maanden voorafgaand aan Watou 2022 starten beide kunstenaars een briefwisseling op. Ze voeren vanop afstand een conversatie die onmogelijk zou moeten zijn. Bachot kan de teksten van Deketelaere niet lezen, maar ook Deketelaere begrijpt op zijn beurt niet wat in de brieven aan hem staat geschreven. Begeleiders lezen hem de brieven van Bachot voor. Daarnaast bevat de correspondentie ook nog video-beelden, geluidsopnames, tekeningen en zelfs objecten. Deketelaere gaat met dit materiaal in dialoog en zo ontstaat een wisselwerking tussen twee artiesten. Het toont aan dat communicatie veel breder geïnterpreteerd kan worden dan doorgaans gebeurt.
De fysieke neerslag van deze maandenlange dialoog – de filmpjes, de brieven en de vellen behangpapier – vormt de basis van hun installatie. Langs de wanden rolt behangpapier met het kenmerkende werk van Deketelaere op en af. De ruimte vult zich bijna letterlijk met zijn schriftuur. De inhoud van de briefwisseling is in chronologische volgorde opgehangen aan de muren en geïnstalleerd in de middenruimte. Zelfgemaakte filmpjes tonen de emoties bij het openen van de brieven. Het bewegende papier, de video-installaties en het ambigue beeld van de verweerde kasteelkamer versterken het hypnotische karakter van deze correspondentie. Met hun dialoog en hun installatie trachten Deketelaere en Bachot de kloof tussen verschillende tegenstellingen – communicatie en miscommunicatie, connectie en disconnectie, inclusie en exclusie – te verkleinen.
​
Van communicatie wordt verwacht dat ze glashelder is. Dat ze een specifieke boodschap overbrengt van zender naar ontvanger en geen ruimte overlaat voor twijfel. Luid, duidelijk en zwart op wit. De installatie ‘Stylo’s, Golven en de E19’ van Roland Deketelaere en Tomas Bachot haalt deze al te enge visie onderuit en herstelt het ongrijpbare van communicatie in ere.
​
Interview met Tomas Bachot op Radio 1
​
website
